PRZED MARCOWYM KONGRESEM FSSM RP.

REFLEKSJA O OPIECE SOCJALNEJ I ZDROWOTNEJ

WETERANÓW SŁUŻBY W WOJSKU POLSKIM I NIE TYLKO.

Dzisiaj, kiedy obserwujemy żołnierskie pokolenie naszych synów i wnuków, którzy wykonują bardzo niebezpieczne misje poza granicami kraju z dużym współczynnikiem zagrożenia zdrowia i życia, ale także spokoju i rodzinnego bezpieczeństwa dostrzegamy ostrzej niż cywilne osoby wielowątkowość politycznych, społecznych i ekonomicznych uwarunkowań. Jednocześnie obserwujemy administracyjno – polityczną ociężałość powodującą, że pokojowe ustawodawstwo nie nadąża za tymi politycznymi wydarzeniami, w których uczestniczą polscy żołnierze, aby stworzyć dobrą i skuteczną opiekę zdrowotną, dobrą osłonę społeczno – ekonomiczną dla nowych weteranów i ich rodzin. Zastanawiam się z pewną dozą seniorskiego niepokoju, czy politycy za kilka czy kilkanaście lat na pewno będą pamiętali o żołnierskim trudzie pokolenia naszych synów i wnuków. Czy jak zwykle to bywało i bywa, że emerytowani żołnierze i funkcjonariusze, a także inwalidzi wojskowi oraz innych służb mundurowych pozostaną znów sami ze swymi zdrowotnymi i materialnymi problemami, tak jak to się dzieje z pokoleniem ich dziadków i ojców?

Tym pytaniem nawiązuję do treści mojego artykułu o opiece zdrowotnej w ostatnim dwudziestoleciu, który ukazał się w ubiegłym roku na łamach majowego wydaniu (str. 17 i 18) Olsztyńskiego Biuletynu Informacyjnego, a także październikowego wydania Głosu Weterana i Rezerwisty (str. 18 i 19), miesięcznika ZG ZŻWP. Również to przytoczone pytanie pozostające nadal bez odpowiedzi nawiązuje także do treści artykułów zawartych w monografii pt. „Jakość życia i opieka zdrowotna weteranów służby Wojsku Polskim”, która ukazała się w 2009 roku i jest w dyspozycji każdego zarządu wojewódzkiego i rejonowego ZŻWP, a także w posiadaniu kol. Zdzisława Czarneckiego, kol. Zdzisława Pełki z SEiRP, kol. Janusza Kwietnia z KZEiR SW oraz kol. Ireneusza Mańko z ZEiRP RP. Jest ona tylko organizacyjnym i książkowym sukcesem pierwszej ogólnopolskiej konferencji naukowej zainspirowanej i zorganizowanej przez mój Związek przy aktywnym udziale moich dziekanów Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi prof. dr. hab. n. med. Tomasza Kostki i prof. dr. hab. n. hum. Mieczysława Gałuszki, na której cywilni naukowcy z kilku polskich ośrodków naukowych podjęli problematykę szeroko rozumianej egzystencji, a w tym i jakości opieki zdrowotnej weteranów służby w Wojsku Polskim. Problematyka oraz merytoryczne referaty naukowe wygłoszone na tej konferencji w pewnym sensie rozprawiły się z obiegowymi mitami różnych grup i środowisk społecznych o naszym „uprzywilejowanym życiu”. Zamierzamy tę formę z taką problematyką kontynuować organizując w 2015 roku drugą ogólnopolską konferencję naukową, tym razem przy udziale Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Jana Kochanowskiego – filia w Piotrkowie Trybunalskim. Także warto w przyszłości pomyśleć o bolących nas problemach opieki zdrowotnej i zorganizować przez Federację konferencji na temat „Bezpieczeństwa zdrowotnego żołnierzy, funkcjonariuszy, weteranów służb i ich najbliższych”.

Ktoś może zapytać mnie, czy jest sens? A jakie to będą koszty dla Związku, itp.? I cóż? Czy zmieniła się w ciągu tych pięciu ostatnich lat optyka patrzenia polityków na tę problematykę? Może niektórych tak, którzy sercem i przyjaźnią są blisko naszym środowiskom mundurowym. A może mamy podnieść wszyscy ręce do góry i przestać o cokolwiek walczyć, dopominać się należnych praw? Otóż nie! Nie zabraknie nam determinacji w podejmowaniu różnych form działalności organizacyjnej, które z jednej strony będą próbować złagodzić narastające problemy socjalne i szeroko rozumianej opieki zdrowotnej naszych członków i ich rodzin, a z drugiej strony będą poruszyć sumienia poszczególnych polityków, do których uda nam się dotrzeć w okresie zbliżających się kampanii wyborczych zwracając im uwagę na szerokie uwarunkowania pogarszającej się egzystencji weteranów służb mundurowych, którzy całe swoje dorosłe życie oddali do dyspozycji państwa polskiego!

Nasi członkowie mundurowych środowisk wchodzące w skład Federacji Stowarzyszeń Służb Mundurowych Rzeczypospolitej Polskiej, tak jak każde inne środowiska senioralne, mamy marzenia Europejczyków XXI wieku bez względu na wykonywany wcześniej zawód i posiadane wykształcenie. Przede wszystkim aby posiadanie godziwych warunków życia nie traktowano jako mundurowego przywileju, aby otrzymywana emerytura czy renta inwalidzka nie była odbierana przez nas, jako jałmużna dana przez państwo. Czy mamy na to jakikolwiek wpływ? Czy dzisiaj czujemy się pokoleniem spełnionym, szczęśliwym, cieszącym się życiem?

Sądzę, że na tak postawione pytania zbyt szybko nie znajdziemy optymistycznej odpowiedzi. Chociaż gwarantują nam tę egzystencję zapisy zawarte w „Deklaracji Zasad ONZ dotyczącą ludzi starszych”, zwaną także „Deklaracją Wiedeńską”. Określała ona pięć głównych zasad dotyczących ludzi starszych, w których zobowiązywała państwa członkowskie ONZ do:

• Niezależności ludzi starszych, co miało się przekładać na spełnianie odpowiednich warunków bytowych, opieki zdrowotnej, stwarzania warunków do podjęcia pracy oraz korzystania z programów kształcenia;

• Współdecydowania, wyrażające się pełnym uczestnictwem w życiu społecznym;

• Opieki, rozumianej jako opieki zdrowotnej, społecznej, rodzinnej i instytucjonalnej;

• Samorealizacji, spostrzeganej jako możliwość rozwoju potencjału osobowego i duchowego z możliwością dostępu do dóbr kultury.

• Godności, rozumianej jako prawo do sprawiedliwego traktowania i szacunku.

Również zapisy Artykułu 25 „Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej” podkreślają, iż państwa Unii uznają i szanują prawa osób w podeszłym wieku do godnego i niezależnego życia oraz do uczestniczenia w życiu społecznym i kulturalnym. Unia jako całość ma świadomość, że starzenie się to niewątpliwie wyzwanie dla każdego społeczeństwa poszczególnych krajów członkowskich i dla wszystkich pokoleń w Europie. Jest to również kwestia solidarności międzypokoleniowej i kwestia dotycząca każdej rodziny. Rada Europejska wielokrotnie podkreślała na swych posiedzeniach potrzebę uwzględniania wpływu starzenia się społeczeństw na europejskie modele społeczne. Za tym świadczą także decyzje Parlamentu Europejskiego i Rady Europy podjęte tylko w ostatnich kilku latach. Do nich należy między innymi ustanowienie roku 2012 Europejskim Rokiem Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej.

Pomimo uznawania przez większość europejskich państw prowadzenia wobec osób starszych krajowej polityki społecznej, to trudno odnaleźć jednobrzmiącą definicję, która jednoznacznie określałaby działania wobec tej grupy społeczeństwa w danym kraju.

Większość działań w tym obszarze w Polsce sprowadza się do określenia potrzeb ludzi starszych i nakreślenia dla nich celów działania, które określałyby system działań oświatowych, działań w obszarze kultury, organizacji czasu wolnego, a także ochrony pracy osób starszych, doskonalenia opieki zdrowotnej ze szczególnym uwzględnieniem pomocy dla obłożnie chorych. Do tych działań należałoby dopisać potrzebę kształtowania właściwych warunków mieszkaniowych, bytowych i pomocy instytucjonalnej.

Powtarzając za Profesorem Piotrem Błędowskim przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego, wręcz krzyczącą już niezbędnością w warunkach naszego kraju staje się zapewnienie osobom w podeszłym wieku następujących:

1. Warunków do tworzenia się różnych form aktywności;

2. Stworzenia systemu wczesnej rehabilitacji, która będzie zapobiegała powstawaniu i pogłębianiu fizjologicznej niepełnosprawności;

3. Wsparcia osób potrzebujących pomocy w codziennych czynnościach;

4. Uruchomienia systemu zapobiegania i zwalczania przejawów wykluczenia społecznego.

Dobrze się stało, że naprzeciw tym społecznym oczekiwaniom artykułowanym przez środowiska naukowe rząd podjął działania, poprzez powołanie w lutym ubiegłego roku Rady ds. Polityki Senioralnej i Departamentu Polityki Senioralnej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz opracowanie „Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych (ASOS) na lata 2014 – 2020”. Ponadto na podkreślanie zasługuje fakt, że autorzy opracowując ten dokument zastosowali zasadę partnerstwa publiczno – społecznego, integrując jednocześnie działania środowisk osób starszych z administracją publiczną. Jest to w dzisiejszych czasach ważny wymóg, bowiem jak wykazują pogłębione analizy i naukowe debaty podejmujące problematykę demograficzną i społeczną, opracowanie przez państwo takiego ramowego programu pozwoli w przyszłości na wypracowanie zintegrowanej formuły odnoszącej się do różnorodnych potrzeb oraz interesów istotnych dla wrażliwej społecznie fazy życia człowieka, jakim jest wiek senioralny. Upatrujemy w tych dokumentach rządowych swoistej szansy dla naszej działalności socjalno – zdrowotnej prowadzonej przez Związek Żołnierz Wojska Polskiego, a mam także i taką nadzieję, że przez inne organizacje mundurowe skupione w Federacji Stowarzyszeń Służb Mundurowych Rzeczypospolitej.

Obliguje nas do takiego działania także zapisy w naszych statutach i uchwałach programowych naszych zjazdów, a także mam nadzieję znaleźć takie zapisy w dokumentach Kongresu FSSM RP.

Płk emer. dr n. hum. Czesław Marmura

Wiceprezes ds. Socjalno- Zdrowotnych ZG ZŻWP

• « poprz.
• nast. »