Kontakt
00-891 Warszawa
ul. Chłodna 3
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
NIP 527-23-12-733
KRS 0000159843
REGON 016400767
Polski Ład: Pracujący emeryt nadal zapłaci podwójną składkę zdrowotną
14.07.2021
Polski Ład: Pracujący emeryt nadal zapłaci podwójną składkę zdrowotną
Jak wyjaśniło Ministerstwo Zdrowia w odpowiedzi na interpelację poselską, wszelkie zwolnienia w zakresie opłacania składki zdrowotnej implikowałyby zmniejszenie środków zarządzanych przez publicznego płatnika (NFZ), a przez to również zmniejszenie nakładów na świadczenia opieki zdrowotnej. Zatem, nie są prowadzone, ani planowane prace legislacyjne mające na celu zmianę przedmiotowych regulacji również w ramach Polskiego Ładu.
Interpelacja nr 24667 w sprawie sytuacji emerytów po wprowadzeniu Polskiego Ładu
Szanowna Pani Minister!
W ogłoszonym przez koalicję rządową programie Polski Ład znalazły się nowe rozwiązania podatkowe, które w istotny sposób zmieniają system wypłacania świadczeń emerytalnych. Przedstawione zostały one w sposób bardzo ogólnikowy, a na gotowe projekty ustaw trzeba będzie czekać wiele tygodni, a nawet miesięcy, pozostawiając miliony emerytów w niepewności. O ile sama zasada zmniejszenia obciążeń podatkowych wydaje się słuszna, o tyle brak dokładniejszych rozstrzygnięć może powodować, że wielu emerytów - i to tych niżej uposażonych - może nic nie zyskać, a może nawet stracić. Świadczenie w wysokości nieprzekraczającej 2500 zł miesięcznie pobiera ok. 3,7 mln emerytów (62 proc. ogółu, dane za 2020 r.) Jeżeli do tej liczby dodamy tych, których dochody nieznacznie przekraczają 2500 zł, to znaczy, że te poważne obawy dotyczą ponad 4 mln polskich emerytów.
W związku z powyższym bardzo proszę o odpowiedź na następujące pytania:
- Jakie ostatecznie będą obciążenia podatkowe emerytów otrzymujących świadczenia do kwoty 2500 złotych brutto?
- Czy emeryt otrzymujący przykładowo 2600 zł brutto będzie musiał zapłacić podatek od całej kwoty emerytury, czy jedynie od kwoty powyżej 2500 zł (w tym przypadku - 100 zł)?
- Czy emeryci, którzy pobierając świadczenie emerytalne, jednocześnie pracują zawodowo, po wejściu w życie Polskiego Ładu nadal będą musieli płacić podwójną składkę zdrowotną?
- Czy osoby, których świadczenie emerytalne nie przekracza kwoty wolnej od podatku, będą mogły odliczyć środki wydane na leki lub otrzymać w inny sposób należną rekompensatę?
Posłanki:
Mirosława Nykiel, Joanna Frydrych
14 czerwca 2021 r.
Odpowiedź na interpelację nr 24667 w sprawie sytuacji emerytów po wprowadzeniu Polskiego Ładu
Szanowna Pani Marszałek
W odpowiedzi na interpelację nr 24667 Poseł Mirosławy Nykiel i Poseł Joanny Frydrych w sprawie sytuacji emerytów po wprowadzeniu Polskiego Ładu, uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień w zakresie właściwości Ministerstwa Zdrowia (pytanie nr 4).
Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a i pkt 16 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1398, z późn. zm.), zwana dalej "ustawą o świadczeniach", obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby będące pracownikami w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz osoby pobierające emeryturę lub rentę, osoby w stanie spoczynku pobierające uposażenie lub uposażenie rodzinne oraz osoby pobierające uposażenie po zwolnieniu ze służby lub świadczenie pieniężne o takim samym charakterze. Zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy o świadczeniach, w przypadku gdy ubezpieczony otrzymuje przychody z więcej niż jednego tytułu (np. z tytułu wykonywanej pracy oraz pobieranej emerytury) składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z 2 tych tytułów odrębnie. Oznacza to, że osoba taka obowiązana jest do opłacania składki z każdego z osiąganych przychodów. Od wskazanej reguły ustawa o świadczeniach wprowadza wyjątek, w stosunku do osób pobierających emeryturę, których świadczenie emerytalne nie przekracza kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Osoba ta zwolniona jest z obowiązku opłacania składki zdrowotnej z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli przychody z tego tytułu nie przekraczają miesięcznie 50 % kwoty najniższej emerytury lub jeśli opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej (art. 82 ust. 8 ustawy o świadczeniach). Poza wskazaną sytuacją ustawa nie daje możliwości zwolnienia osoby pobierającej emeryturę z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne z drugiego tytułu. Konstrukcja przepisów określających zasady opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne oparta jest na tzw. metodzie ubezpieczeniowej. Poprzez składkę zdrowotną bowiem ubezpieczony "wykupuje" prawo do sfinansowania świadczeń opieki zdrowotnej, w przypadku zajścia ryzyka ubezpieczeniowego.
Mechanizm finansowania świadczeń opieki zdrowotnej oparty na metodzie ubezpieczeniowej funkcjonuje również w odniesieniu do ubezpieczenia społecznego, z którego finansowane są, np. świadczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. Mechanizm finansowania świadczeń w powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym nie opiera się, ani na kalkulacji ryzyka, ani też na adekwatności wielkości składki do wysokości kosztów poniesionych w związku z udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej. Taki mechanizm, oparty na zasadzie solidarności społecznej i równym dostępie do świadczeń, właściwy jest dla ubezpieczeń zdrowotnych, opartych na zasadzie obligatoryjnego uczestnictwa w systemie ubezpieczenia oraz na zarządzaniu składką przez publicznego płatnika. Brak odniesienia wielkości obciążenia składkowego wyraża się zarówno w jednakowej stawce składki zdrowotnej dla wszystkich ubezpieczonych (zgodnie z art. 79 ust. 1 ustawy wynosi ona 9 % podstawy wymiaru składki), jak również w zasadzie, że każdorazowe powstanie tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego niesie za sobą obowiązek odprowadzenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Mechanizm finansowania świadczeń opieki zdrowotnej odbywa się na zasadzie repartycji, tj. bieżącej dystrybucji środków finansowych zarządzanych przez publicznego płatnika. Bieżące środki wydatkowane są na bieżące potrzeby, niezależnie od tego jaka jest faktyczna wysokość środków odprowadzanych przez ubezpieczonego tytułem składki, i kiedy zaistniała konieczność udzielenia świadczenia. W tym zakresie kryterium decydującym o dystrybucji środków są aktualne potrzeby zdrowotne. W ubezpieczeniu zdrowotnym również brak jest właściwego, np. dla ubezpieczeń komercyjnych, lecz również dla ubezpieczenia społecznego, okresu karencji (wyczekiwania) na świadczenie, który uzależnia prawo do świadczeń od okresu pozostawania w ubezpieczeniu. Każda osoba zatem nabywająca tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, z chwilą powstania tytułu uprawniona jest do świadczeń finansowanych ze środków publicznych. Powyższe właściwości i cechy mechanizmu finansowania świadczeń opieki zdrowotnej, lecz również struktura powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, w konsekwencji oznaczają konieczność obciążenia składką na ubezpieczenie zdrowotnego każdego ze zbiegających się tytułów.
Pomijając powyższe argumenty, należy również zwrócić uwagę na prawny charakter składki jako obciążenia publicznoprawnego. Składka jest bowiem obciążeniem obowiązkowym, powszechnym i bezzwrotnym oraz celowym, przeznaczonym na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej. Ta ostatnia cecha odróżnia ją od podatku. Jej celowy charakter przemawia za koniecznością obciążenia składką każdego tytułu, który rodzi powstanie obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego. W istocie opłacanie przez ubezpieczonych składki z kilku tytułów (lub z kilku przychodów w ramach jednego tytułu), nie implikuje zwiększenia zakresu uprawnień do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ani także nie gwarantuje lepszej jakości tych świadczeń względem osób uczestniczących w systemie, opłacających składkę z jednego tytułu. Uczestnictwo jednakże w systemie, który zakłada obciążenie składką w oderwaniu od indywidualnej sytuacji ubezpieczonego, wymaga każdorazowego opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Niezależnie od powyższego wskazać należy, iż każdorazowe podejmowanie dodatkowej działalności może prowadzić do intensyfikacji czynności zawodowych, a ta może powodować zwiększenie ryzyka wystąpienia konieczności udzielenia świadczenia zdrowotnego. Podkreślenia wymaga, iż wyjątek w zakresie obowiązku opłacania składki od każdego ze zbiegających tytułów został ustanowiony przez ustawodawcę ze względów aksjologicznych i społecznych, a odnosi się właśnie do emerytów i rencistów otrzymujących najniższe kwoty świadczeń, prowadzących jednocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą (art. 82 ust. 8 ustawy). Niezależnie od powyższego, podkreślić należy, iż wszelkie zwolnienia w zakresie opłacania składki zdrowotnej implikowałyby zmniejszenie środków zarządzanych przez publicznego płatnika (NFZ), a przez to również zmniejszenie nakładów na świadczenia opieki zdrowotnej.
Wobec powyższego, uprzejmie informuję, iż w Ministerstwie Zdrowia nie są prowadzone, ani planowane prace legislacyjne mające na celu zmianę przedmiotowych regulacji również w ramach Polskiego Ładu.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia
Waldemar Kraska
Warszawa, 29 czerwca 2021 r.
Informację przekazał kol. Albin Piątkowski
Rusza całkowicie elektroniczny e-KRS
01.07.2021
Wszystkie wnioski do rejestru przedsiębiorców KRS mają być składane w formie elektronicznej. Od 1 lipca br. funkcjonuje już całkowicie elektroniczny e-KRS. Ministerstwo Sprawiedliwości wskazuje, że to przełomowe ułatwienie, dzięki któremu wszystkie sprawy związane z Krajowym Rejestrem Sądowym będą załatwiane szybko i wygodnie przez internet.
W ubiegłym roku poprzez wyszukiwarkę KRS pobrano w sumie przeszło 28,7 mln informacji. Jak podaje Ministerstwo Sprawiedliwości, dużym ułatwieniem, które wprowadzono już w 2018 r., były także elektroniczne sprawozdania finansowe. Aktualnie w systemie znajduje się ponad 4,1 mln dokumentów finansowych. Nowy miesiąc przyniósł kolejne zmiany, które mają docelowo ułatwić życie przedsiębiorcom.
"Teraz wszystkie wnioski do rejestru przedsiębiorców KRS będą składane elektronicznie. Przyśpieszy to rejestrację spółek, pozwoli uzyskać pełną dokumentację w sposób elektroniczny, odciąży sądy rejestrowe i ułatwi komunikację z nimi" - przekonuje resort sprawiedliwości.
Katalog e-usług związanych z rejestrem obejmuje obecnie m.in.: - składanie elektronicznych wniosków o wpis lub zmianę wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS; - składanie pism procesowych do sądu rejestrowego; - zgłaszanie dokumentów finansowych do RDF; - przeglądanie elektronicznych akt rejestrowych; - udostępnianie informacji o podmiocie wpisanych do KRS.
Z nowego e-KRS można korzystać za pośrednictwem portalu rejestrów sądowych (prs.ms.gov.pl) oraz repozytorium akt rejestrowych (rar.ms.gov.pl).
Informację przekazał kol. Albin Piątkowski
Emerytury i renty - od 2022 r. bezgotówkowe wypłaty będą standardem
01.02.2021
Emerytury i renty - od 2022 r. bezgotówkowe wypłaty będą standardem
Wypłata świadczeń długoterminowych będzie odbywać się co do zasady w formie bezgotówkowej - wynika z projektu nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który przygotowano w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej. Zmiana będzie dotyczyć emerytur i rent przyznawanych od 1 stycznia 2022 r. Osoby, którym świadczenia przyznano przed tym terminem, będą mogły nadal korzystać np. z pośrednictwa poczty.
Projektodawcy argumentują, że bezgotówkowa forma wypłaty jest bezpieczniejsza (również w kontekście trwającej pandemii) i tańsza w obsłudze.
"Obecnie, wg danych ZUS 81 proc. nowo przyznanych w 2019 r. świadczeń długoterminowych było wypłacanych na rachunki płatnicze, co oznacza, że wśród nowych świadczeniobiorców, którzy byli niedawno czynni zawodowo, posiadanie rachunku jest rozwiązaniem powszechnym i preferowanym. Obecnie procent przekazywania wszystkich długoterminowych świadczeń wypłacanych przez ZUS na rachunek płatniczy wynosi 73,1 proc." - czytamy w uzasadnieniu projektu.
Nowa zasada ma dotyczyć świadczeń długoterminowych przyznawanych od 1 stycznia 2022 r. W przypadku osób, którym świadczenia przyznano przed tym terminem, możliwe będzie nadal korzystanie z przekazywania wypłat za pośrednictwem podmiotów zajmujących się doręczaniem świadczeń (np. Poczty Polskiej).
"Ponadto wprowadzono możliwość przekazywania świadczeń, które zostały przyznane po dniu 31 grudnia 2021 r. za pośrednictwem podmiotów prowadzących działalność w zakresie doręczania świadczeń w wyjątkowych sytuacjach, po uzyskaniu zgody ZUS. Powyższe rozwiązanie, które ma charakter wyjątku od wprowadzanej reguły, jest niezbędne żeby zapewnić wypłatę świadczeń osobom uprawnionym, którzy ze względu na stan zdrowia lub sytuację osobistą, nie mogą korzystać z bezgotówkowej formy wypłaty świadczenia" - wskazują autorzy projektu.
Wprowadzenie zmian przewiduje projekt ustawy (z 22 stycznia 2021 r.) o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw.
Większość nowych przepisów wejdzie w życie 1 kwietnia 2021 r.
Z projektem nowelizacji można się zapoznać tutaj.
Informację przekazał kol. Albin Piątkowski
DRUGA EMERYTURA - ZASADZKI I PUŁAPKI
Zgodnie z obowiązującym stanem prawny w Polsce funkcjonuje szereg systemów zaopatrzenia emerytalnego: system powszechny i systemy branżowe. Systemem powszechnym objęte są osoby odprowadzające składki na ubezpieczenie społeczne, a wysokość emerytury zależy od sumy odprowadzonych składek. Branżowe (niepowszechne) systemy emerytalne dotyczą: służb mundurowych, górników, nauczycieli, kolejarzy, prokuratorów, sędziów oraz osób rozliczających się za pośrednictwem KRUS.
System emerytalny służb mundurowych obejmuje: żołnierzy, funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. Zasady ich funkcjonowania opisane są w dwu ustawach, jedna dotyczy żołnierzy (zwana dalej „ustawą wojskową”), druga pozostałych służb mundurowych (zwana dalej „ustawą policyjną”).
Zgodnie z ustawą wojskową prawo do zaopatrzenia emerytalnego przysługuje żołnierzowi po 15 latach służby wojskowej, a żołnierzowi powołanemu do zawodowej służby wojskowej po raz pierwszy po dniu 31 grudnia 2012 r., po 25 latach służby.
Tu zaczynają się pierwsze schody. Ustawa wojskowa odrębnie traktuje żołnierzy zawodowych, którzy wstąpili do służby przed dniem 2 stycznia 1999 r. od żołnierzy zawodowych, którzy wstąpili do służby po dniu 1 stycznia 1999 r.
W przypadku żołnierzy zawodowych, którzy wstąpili do służby po dniu 1 stycznia 1999 r. nabycie emerytury oraz sposób jej obliczenia określa właśnie art. 15ustawy.Zgodnie z tą regulacją za 15 lat służby wojskowej emerytura żołnierza wynosi 40% podstawy jej wymiaru i rośnie o 2,6% podstawy wymiaru za każdy rok służby. Emerytura ulega podwyższeniu za pełnienie służby w szczególnych warunkach wymienionych w ustawie.
Emerytura żołnierza zawodowego, który wstąpił do służby po 1 stycznia 1999 r. może być więc naliczona tylko i wyłącznie z okresów służby wojskowej i podwyższona jedynie za działania związane wyłącznie ze służbą wojskową. Emeryt taki nie mamożliwości doliczenia do emerytury wojskowej okresów pracy cywilnej.
Natomiast emerytura żołnierza zawodowego, który wstąpił do służby wojskowej przed dniem 2 stycznia 1999 r. obliczana jest wpowyższy sposób, jednak podstawa jej wymiaru może zostać podwyższona także o okresy pracy przed służbą oraz po służbie wojskowej, tj. o 2,6% podstawy wymiaru -za każdy rok okresów składkowychpoprzedzających służbę, nie więcej jednak niż za trzy lata tych okresów, o 1,3% podstawy wymiaru - za każdy rok okresów składkowych ponad trzyletni okres składkowy oraz o 0,7% podstawy wymiaru - za każdy rok okresów nieskładkowych poprzedzających służbę. Niezależnie od daty powołania do służby wojskowej emerytura wojskowa nie może przekroczyć 75% podstawy jej wymiaru.
Pamiętać należy, że ustawa wojskowa w art. 7 stanowi, że „w razie zbiegu prawa do emerytury lub renty przewidzianych w ustawie (wojskowej) z prawem do emerytury lub renty albo do uposażenia w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego przewidzianych w odrębnych przepisach wypłaca się świadczenie wyższe lub wybrane przez osobę uprawnioną, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej”.
Należy również zauważyć, iż ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (zwana dalej „ustawą o emeryturach") reguluje zasady wypłaty emerytur oraz możliwości łączenia różnych świadczeń. Jej art. 95 ust. 1 zawiera ogólną regułę wypłaty jednego świadczenia, który stanowi, iż w przypadku zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń - wyższe lub wybrane przez zainteresowanego. Ust. 2 powyższego artykułu wskazuje, iż zasadę wypłaty jednegoświadczenia stosuje się również w razie zbiegu prawa do emerytury lub renty z FUS z prawem do świadczeń przewidzianych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariuszy, jednakże z wyjątkiem przypadku, gdy emerytura wojskowa (policyjna) została obliczona według zasad określonych w art. 15a (18e), czyli gdy żołnierz (funkcjonariusz) wstąpił do służby po dniu 1 stycznia 1999 r.
Wielu żołnierzy podjęło pracę po odejściu z wojska. Odprowadzali składki na ubezpieczenie społeczne bez możliwości późniejszego podwyższenia emerytury. Niektórzy bezskutecznie szukali sprawiedliwości w sądach.
Dopiero w styczniu 2019 r. Sąd Najwyższy rozpatrując sprawę kasacyjną jednego z emerytów wojskowych (sygn. akt. I UK 426/17) stwierdził, że „nie można jednakże nie zauważyć, że nie wszyscy żołnierze, który pozostawali w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., mogą faktycznie zrealizować uprawnienie do wykorzystania „cywilnej" wysługi emerytalnej”. Zdaniem SN sytuacja, w której emeryci mundurowi,którzy wstąpili do służby przed 2 stycznia 1999 r. są odmiennie traktowani od tych, którzy wstąpili do służby po 1 stycznia 1999 r. narusza zasadę równego traktowania, o której mowa w art. 32 Konstytucji RP.
Bez wdawania się w rozbieranie na części dalszych zawiłości języka prawniczego, Sąd Najwyższy uznał, że uzasadnione jest prawo do pobierania przez emerytów wojskowych, którzy wstąpili do służby przed 1 stycznia 1999 r. dwóch emerytur „wypracowanych” niezależnie od siebie, tzn. emerytury mundurowej oraz emeryturyz powszechnego systemu emerytalnego. W rezultacie Sąd Okręgowy w Łodzi, związany powyższym postanowieniem SN, wydał wyrok korzystny dla emeryta.
Problem w tym, że polski system prawny nie opiera się na precedensach. Oznacza to, że wyrok jednego sądu wydany w Polsce nie zobowiązuje innego sądu do wydania takiego samego wyroku w analogicznej sprawie. Moc obowiązującą (i to nie zawsze) mają uchwały SN podjęte w składzie 7 sędziów, którym skład ten nadał zasadę obowiązującej zasady prawnej. W omawianej skardze kasacyjnej SN orzekał w składzie trzyosobowym i w związku z tym takiej zasady nie mógł ustalić.
Tutaj pojawiają się zasadzki i pułapki, o których mowa w tytule. Niektórzy emeryci mundurowi, którzy mogli ubiegać się o przyznanie drugiej emerytury, zachęceni ww. wyrokiem SN postanowili wystąpić do ZUS o przyznanie emerytury z systemu powszechnego. ZUS taką emeryturę przyznawał, ale powołując się na przepis art. 95 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach zawieszał jej wypłatę. Emeryt kierował sprawę do sądu i prawomocnie ją wygrywał. Wówczas ZUS wypłacał świadczenie informując o tym Wojskowe Biuro Emerytalne. Dyrektor WBE powołując się na wymieniony wyżej art. 7 wojskowej ustawy emerytalnej oraz art. 95 ust.1 ustawy o emeryturach zawieszał wypłatę emerytury wojskowej. W tej sytuacji zaskoczony emeryt mundurowy z reguły otrzymuje niższą emeryturę z systemu powszechnego.
Jak w tej sytuacji uniknąć zasadzek i pułapek. Zastrzegam, że są to moje prywatne, absolutnie subiektywne uwagi, które nie mogą być traktowane jako wykładnia prawa.Zwracam uwagę, że w art. 7 ustawy wojskowej, jak i art. 95 ust. 1ustawy o emeryturach występuje stwierdzenie „wypłaca się świadczenie wyższe lub wybrane przez osobę uprawnioną(zainteresowanego)”.Według mnie oznacza to, żewystąpienie do ZUS o przyznanie emerytury z systemu powszechnego, (a w
konsekwencji skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego) jest traktowane przez tę instytucję jako dokonanie wyboru, czyli złożenie oświadczenia woli. Oświadczenie woli może być złożone w różnej formie. Wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby. Miejmy to na uwadze. Dotarcie oświadczenia woli do adresata (ZUS) wywołuje określonego rodzaju skutki prawne. Skutki te mogą być bardzo niekorzystne dla emeryta wojskowego.
Dlatego zanim Szanowny Emerycie zdecydujesz się wystąpić do ZUS o drugą emeryturę dobrze się zastanów i policz czy Ci się to opłaci. Skorzystaj z pomocy prawnika biegłego w sprawach emerytalno-rentowych. Jeśli emerytura z systemu powszechnego będzie wyższa od wojskowej to tak, jeśli nie, to nie ryzykuj. PAMIĘTAJ Szanowny Emerycie, odwołanie złożonego oświadczenia woli jest niesamowicie trudne, praktycznie niemożliwe. Warunki odwołania określa art. 61 § 1 Kodeksu Cywilnego (odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej).W literaturze prawniczej można znaleźć pogląd, że„skuteczne odwołanie złożonego jednostronnie oświadczenia woli mogłoby nastąpić w sytuacji, gdyby miałoby zostać dokonane za zgodą strony, do której dotarło”. Oznaczato, że ZUS musiałby wyrazić zgodę na prośbę emeryta o rezygnację z drugiej emerytury. Zainteresowane osoby mogą próbować używając argumentów, że przychylając się do prośby o odwołanie wniosku o przyznanie drugiej emerytury, adresat (ZUS) na tym nie traci i nie zachodzi potrzeba ochrony jego interesu. Czy taki wniosek będzie skuteczny? Szczerze mówiąc - nie wiem. Jak w takiej sytuacji zachowa się dyrektor WBE? Czy odwiesi zawieszoną wypłatę emerytury mundurowej? Tego nikt nie jest w stanie przewidzieć.
Pojawia się pytanie jakie jest i będzie stanowisko MON w tej kwestii. Odpowiedzi udziela pismo Departamentu Spraw Socjalnych MON z dnia 27 sierpnia 2020 r. do jednego z WBE, w którym m. in. można przeczytać „„kwestia zbiegu prawa wojskowych świadczeń emerytalnych z prawem do świadczeń z systemu powszechnego w świetle cytowanego art. 7 wojskowej ustawy emerytalnej może być rozstrzygnięta zgodnie z regulacjami prawnymi zawartymi w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, tzw. zasadą jednego świadczenia.
Wyroki zapadłe w indywidualnych sprawach nie stanowią wykładni przepisów obowiązującego prawa. Zatem każda sprawa w przedmiotowym zakresie winna być rozpatrywana indywidualnie, a następnie w drodze ewentualnego postępowaniasądowego.
Wskazać należy, że zgodność cytowanego art. 7 i art. 95 ust 1 i 2 z art. 32 ust 1 w związku z art. 2 i art. 67 ust 1 Konstytucji RP oczekuje na rozpatrzenie przez Trybunał Konstytucyjny w związku z wniesioną w dniu 1 czerwca 2016 r. skargą konstytucyjną (sygn. akt SK 9/16).””
Tak więc w przypadku zawieszenia wypłaty emerytury mundurowej konieczne będzie każdorazowe odwołanie od decyzji WBE do Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z pozwem o wydanie nakazu wypłaty zawieszonej emerytury mundurowej. Trzeba mieć nadzieję, że sądy będą wyrokowały tak samo, jak sprawach kierowanych przeciwko ZUS. Należy jednak mieć na uwadze i to, że WBE będą występowały do SN o kasację niekorzystnych dla siebie wyroków. Pamiętać należy również, że postępowanie w sprawach emerytalnych ma charakter indywidualny i nie jest możliwe wnoszenie pozwów zbiorowych.
Henryk Budzyński
Informację przekazał kol. gen. prof. Ryszard Grosset, PhD
Wdowa ma prawo tylko do jednego świadczenia
02.03.2021
Wdowa ma prawo tylko do jednego świadczenia
Przyznanie renty rodzinnej po zmarłym małżonku wiąże się z koniecznością utraty własnego świadczenia emerytalnego - wdowy lub wdowca, gdyż jeśli pozostałemu przy życiu małżonkowi przysługuje prawo do emerytury, to nie może on pobierać dwóch świadczeń. Musi zatem wybrać własną emeryturę bądź rentę po zmarłym mężu. Gdy nie dokona wyboru, decyzję podejmie ZUS, kierując się wysokością świadczeń. Pierwszeństwo będzie przysługiwało wyższemu z nich.
Interpelacja nr 18075 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie tzw. wdowich emerytur i prowadzonych w tym zakresie prac legislacyjnych
Szanowna Pani Minister,
na zasadzie art. 192 Regulaminu Sejmu wnoszę interpelację w sprawie tzw. emerytur wdowich i prowadzonych w tym zakresie prac legislacyjnych. Do mojego biura poselskiego zgłaszają się osoby sygnalizujące potrzebę uregulowania ww. kwestii, gdyż obecnie przyznanie komuś renty rodzinnej po zmarłym małżonku wiąże się z koniecznością utraty jego własnego świadczenia emerytalnego, a to w przekonaniu wielu osób jest rozwiązaniem niesprawiedliwym.
Aktualnie prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku posiada małżonek - wdowa lub wdowiec - który do dnia śmierci pozostawał we wspólności majątkowej małżeńskiej i spełniał jeden z poniższych warunków:
1. w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy;
2. wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole - 18 lat;
3. sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej;
4. ukończył 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od chwili jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.
Niestety przyznanie renty rodzinnej po zmarłym małżonku wiąże się z koniecznością utraty własnego świadczenia emerytalnego - wdowy lub wdowca, gdyż jeśli pozostałemu przy życiu małżonkowi przysługuje prawo do emerytury, to nie może on pobierać dwóch świadczeń. Musi zatem wybrać własną emeryturę bądź rentę po zmarłym mężu. Gdy nie dokona wyboru, decyzję podejmie ZUS, kierując się wysokością świadczeń. Pierwszeństwo będzie przysługiwało wyższemu z nich.
Przykładem, na który powołuje się wiele zainteresowanych w sprawie osób, są Niemcy - tam wdowa lub wdowiec może otrzymywać jednocześnie część swojego świadczenia emerytalnego wypracowanego przez ciężką wieloletnią pracę oraz rentę rodzinną po zmarłym małżonku.
W związku z powyższym proszę o odpowiedź na poniższe pytania:
1. Czy aktualnie prowadzone są prace w zakresie wprowadzenia regulacji dla wdów lub wdowców, którzy faktycznie tracą na przejęciu świadczenia po swoim zmarłym małżonku?
2. Jakie propozycje regulacji tzw. emerytur wdowich sygnalizował OPZZ na posiedzeniu Rady Dialogu Społecznego w 2019 roku? Czy postulaty centrali związkowej w przedmiotowym temacie były podstawą podjęcia prac legislacyjnych?
Posłanka Iwona Michałek
15 stycznia 2021 r.
Odpowiedź na interpelację nr 18075 w sprawie tzw. wdowich emerytur i prowadzonych w tym zakresie prac legislacyjnych
Szanowna Pani Marszałek,
w odpowiedzi na interpelację pani poseł Iwony Michałek znak: K9INT18075, w sprawie tzw. "wdowich emerytur", uprzejmie przedstawiam, co następuje.
Z wyjaśnień przekazanych przez Dyrektora Biura Rady Dialogu Społecznego wynika, że Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych nie przedstawiło na forum Rady propozycji zmian w zakresie tzw. "wdowich emerytur".
Wątek ten pojawił się podczas posiedzenia plenarnego Rady Dialogu Społecznego w dniu 5 marca 2019 r. Przewodniczący OPZZ, śp. Jan Guz, zwracając uwagę na konieczność zatrzymania spadku wysokości świadczeń emerytalnych jednoosobowych gospodarstw domowych zasygnalizował, iż należy wprowadzić mechanizm pozwalający na wliczenie do kwoty przedmiotowego świadczenia, 25% kwoty emerytury zmarłego współmałżonka.
Odnosząc się natomiast do pytań pani poseł pragnę zauważyć, że renta rodzinna stanowi odrębne świadczenie z systemu ubezpieczeń społecznych, wtórne w stosunku do prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, które przysługiwało lub przysługiwałoby zmarłemu. Nabycie renty rodzinnej nie stanowi więc przeniesienia świadczenia po zmarłym na rzecz członka jego rodziny, co oznaczałoby faktyczne dziedziczenie emerytury lub renty po zmarłym. Jest to nabycie prawa do odrębnego świadczenia o charakterze alimentacyjnym, którego podstawową funkcją jest czasowe zapewnienie środków egzystencji rodzinie zmarłego, którą utrzymywał, przede wszystkim jego dzieciom.
W stosunku do wdów ustawodawca przyjął ogólną zasadę, że powinny one same zapewnić sobie środki utrzymania własną pracą. Zasada ta jest złagodzona jedynie ze względu na szczególne okoliczności, tj. wiek lub niezdolność do pracy oraz wychowywanie dziecka (niepełnoletniego lub całkowicie niezdolnego do pracy) uprawnionego do renty rodzinnej. Każda wdowa ma prawo do uzyskania renty rodzinnej z tytułu śmierci współmałżonka, o ile spełnia określone w ustawie kryteria, bez względu na to, czy sama opłacała składki do systemu ubezpieczeń społecznych.
Ponadto należy mieć na uwadze, że nadrzędną zasadą obowiązującą w systemie zabezpieczenia społecznego jest niełączenie prawa do świadczeń z różnych tytułów. Wynika to z faktu, że poszczególne świadczenia chronią określone zdarzenia losowe (ryzyka ubezpieczeniowe). Jest to konsekwencją repartycyjnego charakteru systemu ubezpieczeń społecznych, opartego na zasadzie tzw. umowy generacyjnej co oznacza, że składki opłacane przez osoby aktualnie pracujące nie stanowią ich osobistego kapitału, ponieważ od razu są przeznaczane na bieżącą wypłatę emerytur i rent. Z tego względu, w razie nabycia prawa do własnej emerytury oraz do renty rodzinnej wypłaca się jedno z tych świadczeń - wyższe lub wybrane przez zainteresowanego.
Uprzejmie informuję, że w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej nie są prowadzone prace nad zmianą obowiązujących rozwiązań prawnych w tym zakresie.
Jednocześnie pragnę zapewnić, że wszystkie sygnały i uwagi zgłaszane przez świadczeniobiorców poddawane są szczegółowej analizie oraz - odpowiednio do wagi i zasadności przedłożonych argumentów - oceniana jest możliwość ich uwzględnienia.
Należy podkreślić, że podstawowym instrumentem oddziałującym na sytuację materialną emerytów i rencistów jest waloryzacja świadczeń co roku 1 marca w taki sposób, aby nie traciły swej siły nabywczej w relacji do kosztów utrzymania i w miarę możliwości finansowych budżetu państwa i Funduszu Ubezpieczeń Społecznych realnie wzrastały. Stałym mechanizmem jest tzw. waloryzacja procentowa, polegająca na pomnożeniu kwoty świadczenia przez wskaźnik, który odpowiada średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku, zwiększonemu o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku.
Zasady waloryzacji emerytur i rent wielokrotnie modyfikowano, ponieważ wciąż poszukiwane są optymalne w danym czasie zasady podwyżki, uwzględniające z jednej strony potrzeby socjalne świadczeniobiorców, a z drugiej bieżącą sytuację gospodarczą, stan budżetu państwa i finansów ubezpieczeń społecznych.
Mając to na uwadze, w 2020 roku zastosowano mieszaną metodę waloryzacji - procentowo-kwotową, korzystną dla świadczeń wypłacanych w kwotach stosunkowo niskich, a jednocześnie zabezpieczającą wszystkie świadczenia przed utratą siły nabywczej w stosunku do wzrostu kosztów utrzymania. Emerytury i renty zostały podwyższone wskaźnikiem waloryzacji wynoszącym 103,56%, przy czym zagwarantowano kwotę podwyżki co najmniej o 70,00 zł brutto.
Pozytywna ocena efektów procentowo-kwotowej metody waloryzacji, zaowocowała zastosowaniem tego mechanizmu także w roku bieżącym. Zgodnie z przygotowaną ustawą waloryzacja świadczeń emerytalnych i rentowych, która nastąpi od dnia 1 marca 2021 roku ma wynieść co najmniej 3,84% , z tym, że najniższe świadczenia wzrosną co najmniej o 50 złotych. Ustawa ta została przyjęta przez Sejm RP w dniu 21 stycznia 2021 r.
Jednakże z uwagi na obecną sytuację w kraju związaną z ogłoszonym stanem epidemicznym oraz faktem, że dopiero w lutym 2021 r. znany będzie przyszłoroczny wskaźnik waloryzacji emerytur i rent, wyżej wspomniana ustawa przewiduje dodatkowe rozwiązanie na wypadek, gdyby ogłoszony w lutym wskaźnik waloryzacji okazał się wyższy niż 104,16%. W takim przypadku do wszystkich świadczeń emerytalno-rentowych zostanie zastosowana waloryzacja procentowa w oparciu o rzeczywisty wskaźnik waloryzacji.
Istotnym wsparciem finansowym emerytów i rencistów była także wypłata począwszy od 2019 r. jednorazowego świadczenia. Realizując deklarację o zamiarze wprowadzenia na stałe tego świadczenia, przygotowana została ustawa z dnia 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz. U z 2020 r. poz. 321), która weszła w życie w dniu 29 lutego 2020 r. Zgodnie z ww. ustawą, wszyscy emeryci i renciści będą otrzymywać co roku (w kwietniu) dodatkowe świadczenie pieniężne w wysokości najniższej emerytury.
W dniu 21 stycznia br. Sejm RP przyjął także rządowy projekt ustawy o wypłacie w listopadzie tego roku dodatkowego jednorazowego świadczenia, tzw. czternastej emerytury.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed
Warszawa, 9 lutego 2021 r.
Informację przekazał kol. Albin Piątkowski