Dzień Strażaka w Nysie.

W środę 14 maja w Komendzie Powiatowej PSP w Nysie odbyła się uroczystość z okazji Dnia Strażaka. Tradycyjnie przybyli liczni goście przedstawiciele władz samorządowych, służb mundurowych, instytucji, młodzież i naturalnie emeryci służby pożarniczej.

Uroczystość przebiegała wg tradycyjnego ceremoniału, były listy, odznaczenia i awanse oraz nagrody dla strażaków.

Na zakończenie zrobiono zbiorowe pamiątkowe zdjęcie uczestników na strażackiej drabinie w 10 rocznicę wejścia Polski do Unii Europejskiej nawiązując tym samym do historycznego już zdjęcia zrobionego przed 10 laty tuż po akcesji.

Novum w programie było odsłonięcie tablicy pamiątkowej z okazji 100 rocznicy wzniesienia budynku straży pożarnej. Odsłonięcia tablicy ufundowanej przez Komendę PSP i Koło Związku Emerytów i Rencistów Pożarnictwa RP w Nysie dokonali: Zastępca Opolskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP St.bryg.Marek Matczak, Komendant Powiatowy PSP w Nysie bryg. Arkadiusz Kuśmierski oraz były komendant-senior st .bryg. w st. spocz. Jan Paluch.

Na odsłonięcie tablicy wystąpienie okolicznościowe przygotował bryg. w st. spocz. Jan Boćwiński zapoznając uczestników uroczystości z historią budynku straży.

W załączeniu zamieszczamy to wystąpienie w całości.

Odsłonięcie tablicy pamiątkowej na budynku strażnicy w Nysie-14 maja 2014r

Szanowni Państwo!

Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w Nysie i Zarząd Koła Związku Emerytów i Rencistów Pożarnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w Nysie zgodnie postanowili, że w ramach obchodów Dnia Strażaka 2014r ufundują tablicę pamiątkową upamiętniającą 100 rocznicę wzniesienia budynku nyskiej straży pożarnej.

Na szczycie północnej ściany budynku widnieje data 1914, co świadczy o mijających w bieżącym roku 100 latach istnienia tego okazałego obiektu. Szczęśliwie, mimo zrujnowania Nysy w 1945 roku, ostał się w prawie nie naruszonym stanie i dzisiaj jest to jedyny na Opolszczyźnie i jeden z nielicznych na Śląsku tak okazały zabytkowy budynek straży pożarnej służący bieżącym potrzebom.

O dalekosiężnej wizji budowniczych co do potrzeb straży pożarnej świadczy fakt, że obiekt w swej zasadniczej bryle do dzisiaj dobrze spełnia swoje przeznaczenie.

Trzykondygnacyjny budynek zaprojektowany został z rozmachem w pięknej bryle architektonicznej, ozdobiony licznymi elementami z bloków piaskowca i rzeźbionymi motywami nawiązującymi do strażackich profesji, umieszczonymi głównie na zwornikach łuków nad 6 bramami wyjazdowymi z wielostanowiskowej hali garażowej oraz w innych miejscach.

Nad wejściem do budynku umieszczono rzeźbę głowy budowniczego strażnicy-ówczesnego burmistrza miasta Emanuela Warmbruna a dwaj młodzieńcy w jej otoczeniu symbolizują synów burmistrza-bliźniaków.

Spadzisty dach kryty czerwoną dachówką z licznymi mansardami i centralnie położoną wieżyczką-gołębnikiem dodają bryle uroku i komponują się z sąsiednimi w tej okolicy miasta innymi okazałymi budowlami.

Na pierwszym piętrze bezpośrednio nad halą garażową istniała duża reprezentacyjna sala z ozdobnymi boazeriami wykonanymi z ciemnej struktury drewna. W niej odbywały się uroczystości oraz sesje rady miejskiej. Salę zlikwidowano z końcem lat sześćdziesiątych dostosowując przestrzeń do ówczesnych potrzeb socjalnych strażaków.

W północnym i południowym skrzydłach budynku, na pierwszym i drugim piętrze, zlokalizowane były służbowe mieszkania dla Komendanta i Zastępcy Komendanta.

Ewenementem było zlokalizowanie w południowym skrzydle parteru ogólnodostępnej miejskiej łaźni ,bardzo popularnej wśród mieszkańców aż do lat sześćdziesiątych. Wówczas to przebudowano łaźnię na zaplecze magazynowo-warsztatowe.

Budowa tego budynku miała miejsce w latach kiedy funkcję Syndyka Miejskiego pełnił w Nysie Ojciec Śląskiego Pożarnictwa Johannes Hellmann i z pewnością miał on swój udział w zamyśle, projektowaniu i realizacji tego zadania. Należy wspomnieć, że dzisiejsza ulica Norwida po wybudowaniu strażnicy nazwana była Hellmann Straße.

Oprócz działalności strażackiej Johannes Hellmann był równocześnie założycielem i przez 25 lat prezesem Towarzystwa Sztuki i Starożytności”, które prowadziło pierwsze na Śląsku Opolskim muzeum.

Z jego osobą wiązać też należy decyzję o wmurowaniu w ścianie północnej na wysokości pierwszego piętra pięknego wykutego w piaskowcu kartusza herbowego Księcia Nyskiego, Arcybiskupa Wrocławskiego kardynała Fryderyka Heskiego, który panował w latach 1671-1682. Jako Landgraf Hesji został następcą Biskupa Sebastiana Roztoka, tego który przeżył najazd Szwedów na Nysę i spalenie miasta.

Domniemywać należy, że światłości umysłu Fryderyka Heskiego poświęcono umieszczenie jego herbu biskupiego na strażnicy, w uznaniu wprowadzonego przez niego prawa lokalnego dotyczącego zakazu używania do odbudowy miasta palnych pokryć dachowych oraz nakazu używania materiałów budowlanych ogniotrwałych jak kamień i cegła.

Do skrzydła północnego bryły strażnicy dobudowana została monumentalna wieża, żelbetowej konstrukcji monolitycznej, zwieńczona kopułą w kształcie hełmu. Była pokryta specjalną czerwoną dachówką, jednakże na skutek kruszenia się jej i zagrożenia dla przechodniów w latach osiemdziesiątych zmieniono pokrycie na blachę miedzianą.

Z tarasu obserwacyjnego pod kopułą można było wypatrywać zagrożenia pożarowe do samych granic miasta a nawet w pobliskich wsiach wokół Nysy.

W podwórzu od strony wschodniej istniała do roku 1976 szopa garażowa 4 stanowiskowa, w miejscu której zbudowano trzy bryłowy budynek spełniający w latach 1977-1992 funkcję Filii Wojewódzkiego Ośrodka Szkolenia Pożarniczego w Opolu.

W kolejnych latach od strony podwórza dobudowano do budynku zasadniczego parterowy obiekt przedłużając przestrzeń hali garażowej. Rozbudowano też zaplecze obsługowe pojazdów.

Dzięki trosce i staraniom wielu pokoleń strażaków nyskich, wspaniały budynek straży przetrwał w swej urodzie do dni współczesnych i jest jedną z pereł architektury miejskiej sprzed 100-lecia.

Dlatego w hołdzie strażakom wiernie służącym mieszkańcom Miasta i Ziemi Nyskiej odsłaniamy dzisiaj tę tablicę pamiątkową.

bryg.w st. spocz. Jan Boćwiński

TUTAJ tekst o strażnicy w Nysie w wersji PDF.

TUTAJ link do strony internetowej KP PSP Nysa